Kształcenie zawodowe osób niepełnosprawnych
Wybór zawodu oraz ukierunkowanie prozawodowe ma dla osoby niepełnosprawnej decydujące znaczenie. Stanowi ważny element kształtujący obraz przyszłości młodego człowieka, często decydujący o "dobrym starcie" w dorosłe życie. Dzięki właściwemu wyborowi, uczestnik zawodowego systemu kształcenia znajduje możliwość kształcenia własnych umiejętności i zdolności oraz otrzymuje możliwość zdobycia kompetencji zawodowych niezbędnych na współczesnym rynku pracy.
W ramach polskiego systemu kształcenia i wsparcia zawodowego istnieje kilka możliwości przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych. Są to między innymi:
- Szkoły zawodowe specjalne. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2002 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2002 r. Nr 10, poz. 96) widnieje załącznik nr 4, stanowiący RAMOWY STATUT PUBLICZNEJ ZASADNICZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ. Określa on zasady organizacyjne dotyczące szkolnictwa zawodowego, w tym specjalnego.
- Oddziały przysposabiające do pracy. W § 7 w/w załącznika znajdują się następujące zasady tworzenia opisywanych oddziałów:
- W szkole zasadniczej specjalnej dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim mogą być organizowane oddziały przysposabiające do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym.
- W oddziałach przysposabiających do pracy prowadzi się zajęcia w ramach kształcenia ogólnego, stanowiące realizację podstawy programowej kształcenia ogólnego dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym oraz zajęcia przysposabiające do pracy.
- Program przysposobienia do pracy opracowuje nauczyciel, z uwzględnieniem wybranych treści kształcenia zawartych w podstawie programowej kształcenia w określonym zawodzie.
- Przysposobienie do pracy może być organizowane w szkole zasadniczej albo poza szkołą zasadniczą, na podstawie umowy zawartej przez dyrektora szkoły zasadniczej, w szczególności ze szkołą prowadzącą kształcenie zawodowe, centrum kształcenia praktycznego, ośrodkiem dokształcania i doskonalenia zawodowego lub pracodawcą.
Natomiast w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. z 2002 r. Nr 15, poz. 142) zamieszczono załącznik nr 14 zawierający ramowy plan nauczania dla oddziałów przysposabiających do pracy organizowanych dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym w zasadniczej szkole zawodowej.
Zgodnie z art. 39 ust. 5 ustawy o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. Dyrektor szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe, w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę i po zasięgnięciu opinii kuratora oświaty oraz opinii odpowiednio wojewódzkiej lub powiatowej rady zatrudnienia, ustala zawody, w których kształci szkoła. Przepis ten dotyczy również szkół specjalnych prowadzących kształcenie zawodowe.
O warunkach przyjęcia do poszczególnych typów szkół mówi Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 20 lutego 2004 r. w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół publicznych oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych (Dz. U. Nr 26, poz. 232).
Na terenie Rudy Śląskiej znajduje się Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 7, prowadzący kształcenie zawodowe specjalne w formie Zasadniczej Szkoły Zawodowej nr 6 oraz Szkoły Przysposabiającej do Pracy. Szkoła Zawodowa prowadzi kształcenie w zawodach:
- sprzedawca
- kucharz małej gastronomii
- murarz
- ogrodnik
- piekarz
- cukiernik
- stolarz
- mechanik pojazdów samochodowych
- blacharz samochodowy
- lakiernik
- krawiec
- fryzjer
- pomoc hotelarska
- inne, zgodnie z zapotrzebowaniem rynku pracy
Głównym zadaniem
Szkoły Przysposabiającej do Pracy jest przygotowanie uczniów do pracy, a w szczególności ćwiczenie określonych umiejętności i nawyków praktycznych oraz sferę zachowań, która obejmuje rzetelność wykonywanej pracy. W czasie zajęć kształtowane są również umiejętności z zakresu komunikacji społecznej, umiejętności współżycia w grupie a uczniowie przygotowywani są do integracji ze społeczeństwem. W czasie zajęć doskonalone są nabyte wiadomości i umiejętności przydatne w życiu codziennym.
Nauka odbywa się w cyklu 3-letnim jednak nie dłużej niż do 24 roku życia.
Więcej informacji uzyskasz na stronie:
www.zsp7.pl
Opracowanie:
dr Wojciech Fijałkowski
